Fotograferen in M  of ook wel  Standje Moeilijk

Wellicht is het mijn onwetendheid, mijn eigenwijzigheid,  of wellicht denk ik alles beter te weten,  maar het houd mij wel bezig.
Waarom hoor, lees, of wordt je geattendeerd, nee eerder bijna gecommandeerd bij veel fotografie cursussen dat je moet fotograferen in stand M? Is het soms een financieel belang, cursussen verkopen, of heeft het ook een functie of een doel. Wordt je ineens een topfotograaf ? Ga je veel beter fotograferen en maak je top foto's voor wedstrijden.

Wie kan mij dit op een eenvoudige jip en janneke taal eens uitleggen, verklaren of omschrijven?
Wat is er zo hemels, zo heilig aan het fotograferen in standje M ? Ja veelal is de geopperde reden om in stand M te fotograferen dat je alles zelf in de hand zou hebben. Wat heb je dan zelf in de hand bij stand  M  ten opzichte van bijvoorbeeld de diafragmavoorkeuze? Wel laat mij je één ding adviseren, als je alles zelf in de hand wil hebben moet je gaan schilderen.
Bij het fotograferen in stand  M  zou je dus beter begrijpen wat er gebeurt indien je één instelling van de belichtingsdriehoek veranderd en wat er veranderd met de andere twee instellingen. Dus bij het fotograferen in stand  M  ben je beter en meer bezig met de belichting en de instellingen onderling, je moet nadenken. En de gedachte is dan dat je dat niet zou hoeven te doen bij de diafragmavoorkeuze, daar stel je immers het diafragma in en de camera doet de rest (is de gedachte van de stand M de moeilijk aanhangers).
Dat is uiteraard een leuk gegeven maar weet je dan ook tijdens het instellen in stand  M  wat de drie instellingen onafhankelijk van elkaar doen, wat hun functie is, welk effect zij onafhankelijk van elkaar hebben, dus puur de instelling diafragma, sluitertijd en iso instelling inhouden en bewerkstelligen. Want als je je dat niet kan voorstellen, als je de impact van iedere instelling apart niet kent, wat voor zin heeft het dan om deze in een samenwerkingsverband in de belichtingsdriehoek te gebruiken.
Wanneer ik fotografeer in de diafragma voorkeuze stel ik inderdaad het diafragma in, wat overigens niet zo maar een instelling is, over de grootte van de diafragma opening is nagedacht in combinatie met het onderwerp en compositie. En daar kom ik direct op het eerste ding. De instellingen onderling zijn niet alleen afhankelijk met betrekking tot de belichting van de foto, maar is tevens afhankelijk van je compositie. En ook deze compositie is een zeer belangrijk gegeven in je foto.
Dus wat heb je aan een perfecte belichting van je foto in stand  M  als de compositie van je foto achterblijft bij de foto die je in gedachten had toen je de foto wilde maken. Goeie belichting, de juiste instellingen gebruikt om alles zelf in de hand te houden, zoals ik in de cursus heb geleerd, alleen de compositie is ruk.
Vreemd toch dat je in geen enkele cursus de opdracht tegen komt om een aantal dezelfde foto's te maken waarbij je alleen per foto de sluitertijd veranderd bij de instelling sluitertijdvoorkeuze, dan een aantal foto's te maken waarbij je alleen het diafragma veranderd bij de instelling diafragma voorkeuze, en dan een aantal foto's te maken waarbij alleen de iso stand veranderd. Dit lijkt mij nuttiger dan in het veld te staan klooien met je handmatige instellingen. In het eerste geval zie je welke effecten de instellingen onderling op je foto hebben.
En je kunt je foto's keer op keer terug kijken. Belangrijker is dat je inzicht krijgt in het gevolg van de instellingsveranderingen.
In principe moet je weten wanneer je een instelling veranderd wat het gevolg is en dan niet op je camera maar voordat je de foto maakt in je hoofd. En dat inzicht krijg je alleen als je met de instellingen onafhankelijk van elkaar gaat oefenen. Uiteraard kun je dit ook in stand M  echter moet je minimaal één van de andere standen ook veranderen anders klopt de belichting van je foto niet meer en wordt het effect snel en veel minder. Bij bijvoorbeeld de diafragma voorkeuze kun je het diafragma veranderen zonder op de belichting te hoeven letten daar de camera de verandering in diafragma met een andere sluitertijd automatisch corrigeert.
Een ander aspect wat men je voorwendt bij het fotograferen in standje M is dat je alles zelf in de hand houdt qua belichting. Hier heb ik maar één kort antwoord op: Bullshit. Hier kom ik wederom op een eerder genoteerde quote, als je alles zelf in de hand wil houden moet je gaan schilderen.
Want in de diafragma voorkeuze en in de sluitertijdvoorkeuze kun je ook je belichting aanpassen, beïnvloeden middels de belichtingscompensatie. Bij het werken in de diafragma voorkeuze stand bepaal je de diafragma opening waarbij het effect van deze openingsgrootte van het diafragma de foto in je gedachten het dichtst benaderd. De iso instelling is in principe altijd in de laagste stand. En dan is het afhankelijk van de diafragmawaarde, iso instelling en de lichtomstandigheden ter plaatse welke sluitertijd je camera kiest voor een juiste belichting. Ben je het hiermee niet eens, want jij bent immers fotograaf, ken je het diafragma groter of kleiner zetten waarna de sluitertijd zich automatisch aanpast. Kom je er met het diafragma niet uit heb je altijd nog de iso waarde achter de hand om te veranderen. Hoe bedoel je dat je bij stand M moet nadenken maar in de diafragma voorkeuze stand alles vanzelf zou gaan!! Bij het werken in de diafragma voorkeuzestand heb je tevens meer tijd om je aandacht te besteden aan je compositie.
Want de belichting is een onderdeel van het uiteindelijke resultaat van je foto, de compositie is een ander belangrijk aspect. En beide, belichting en compositie bepalen je uiteindelijke foto. Een ander punt is dat wanneer je je meer concentreert op de foto, wordt het ook meer JOUW foto. Jij, als fotograaf, bepaald je foto, je legt al meteen je eigen identiteit in je foto die je gaandeweg alleen maar kan versterken.
Wil je blijven fotograferen in standM en moeilijk blijven doen , prima, mijn intentie is dan ook zeker niet om je hiervan te weerhouden, maar meer de Heilige Graal stand M te ontkrachten. 

Jullie Fotocameraatje, Jan Spoel

www.janspoel.nl mail@janspoel.nl

PS, Om misverstanden te voorkomen, dit is hoe ik er over denk, het staat iedereen vrij een andere mening te hebben of het oneens te zijn. Ik hoef geen gelijk te hebben maar ik heb het natuurlijk wel.